Όλα τα νήματα της κοινωνίας τα κινούν άνθρωποι. Πάντα υπάρχουν βέβαια κάποιες «αντικειμενικές» συνθήκες, οι οποίες μπορεί να είναι ευνοϊκές ή ανασταλτικές, όμως το σημαντικότερο είναι από ποια οπτική γωνία τις εξετάζει κανείς. Και η οπτική γωνία είναι συνυφασμένη με διάφορους παράγοντες: από την ηθική ως την ευφυία και κυρίως την παιδεία του κάθε μεμονωμένου ατόμου ή μίας ολόκληρης κοινωνίας.
Έτσι και στη δημόσια ζωή τα πάντα έχουν να κάνουν με τους ανθρώπους.
Ο κόσμος δεν είναι αγγελικά πλασμένος, αυτό είναι γνωστό τοις πάσι. Οι άνθρωποι
είμαστε γεμάτοι ελαττώματα. Όλοι. Όταν κατέχουμε λοιπόν μια θέση εξουσίας –από την
πιο ασήμαντη ως την πιο καίρια- δρούμε βάσει της ελαττωματικής και εγωιστικής μας
φύσης. Κοιτάζουμε να εκμεταλλευθούμε την ευχάριστη για μας συγκυρία προς ίδιον
όφελος.
Κι εσύ το ίδιο δεν θα έκανες; Αν απαντήσεις «Όχι», κοροϊδεύεις
απλώς τον εαυτό σου.
Εφόσον λοιπόν διοικούμε και διοικούμαστε βάσει της ανθρώπινης
φύσης μας, το θέμα δεν είναι να κρίνουμε και να κατακρίνουμε διαρκώς όποιον
τύχει να αναλάβει κάποια θέση εξουσίας· σε τι ωφελεί να βρίζουμε ένα
συγκεκριμένο άτομο, αφού πολύ καλά γνωρίζουμε -ή θα έπρεπε πια να γνωρίζουμε-
πως και ο επόμενος θα διοικήσει βάσει των προσωπικών του ελαττωμάτων και
βεβαίως βάσει των προσωπικών του συμφερόντων;
Η λύση είναι να κάνουμε επιτέλους κάτι άλλο. Κάτι που θα
εξαρτάται λιγότερο από τις διαθέσεις του κάθε διοικούντα. Να προσπαθήσουμε να θεσμοθετήσουμε
και να ακολουθήσουμε «καλές πρακτικές», δοκιμασμένες μεθόδους, ηθικά αποδεκτές και
κυρίως αποτελεσματικές. Μεθόδους που θα αποσκοπούν στο καλό του συνόλου.
Και για να το κάνουμε αυτό, πρέπει να ανοίξουμε τους ορίζοντές
μας, να ψάξουμε, να μελετήσουμε και να οικειοποιηθούμε τέτοιες πρακτικές, που
έχουν ήδη αποδώσει και συνεχίζουν να αποδίδουν -ίσως σε άλλα κράτη ή σε
ιδιωτικές εταιρίες ή σε μεμονωμένες κοινότητες. Η εσωστρέφεια κι η εμμονή στο
οικείο δεν ωφέλησε ποτέ κανέναν.
---
Όταν κάποιος προσπαθεί να μην κρίνει και κατακρίνει διαρκώς
τα όντως κακώς κείμενα, συχνά κατηγορείται πως φοράει «ροζ γυαλιά». Η ακόμα
χειρότερα πως εξυπηρετεί συγκεκριμένα συμφέροντα, που βρίσκονται προσωρινώς σε
θέση ισχύος και θέλουν να παρουσιάζουν τα πάντα ρόδινα. Όμως υπάρχει κι η άλλη απλή
«εξήγηση»: μερικοί άνθρωποι ή μερικές κοινωνίες συνειδητοποιούν κάποια στιγμή, πως
η επίρριψη ευθυνών δεν ωφελεί σε τίποτα. Αναλαμβάνουν την ευθύνη των πραγμάτων
και προσπαθούν με σκέψη και δουλειά να τα αλλάξουν. Προσπαθούν να ανακαλύψουν
νέους δρόμους, να δημιουργήσουν νέες συνθήκες, να εξελιχθούν.
Alexia Iliadou
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου